16 april 2020
Het tv-programma Keuringsdienst van Waarde besteedt in de uitzendingen van 16 en 23 april aandacht aan arbeidsmisstanden op groenten- en fruitplantages in Zuid-Europa. Het CBL heeft de beelden van de eerste uitzending eerder ontvangen en heeft in een reactie aan Keuringsdienst van Waarde benadrukt dat deze misstanden onacceptabel zijn en dat er geen enkel geldig excuus is voor uitbuiting. De reactie van het CBL komt pas in de uitzending van 23 april aan bod. Wij hechten er waarde aan om nu al openheid te geven over onze volledige reactie.
Misstanden onacceptabel, alle partijen moeten verantwoordelijkheid nemen
Uitbuiting van medewerkers is onacceptabel en moet hard worden aangepakt. Alle partijen in de keten en in het IMVO-convenant hebben daar een verantwoordelijkheid in. De overheid is als eerste aan zet om te handhaven als werkgevers wet- en regelgeving voor arbeidsomstandigheden overtreden. Europese landen hebben wet- en regelgeving die fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden en werkbare omstandigheden moeten garanderen. Als werkgevers die regels aan hun laars lappen, moet de overheid ingrijpen.
In Nederland hebben we daar de Inspectie SZW voor; die kan bijvoorbeeld boetes opleggen of zelfs bedrijven stilleggen. Dat soort instanties zijn er in andere landen ook en die moeten dringend langs bij deze plantages. Wij hebben als supermarktbranche daarom contact gezocht met het ministerie van Buitenlandse Zaken met de oproep om hun Italiaanse collega’s hierop aan te spreken en te verzoeken over te gaan tot handhaving.
Supermarkten spreken leveranciers aan en nemen zo nodig maatregelen
Supermarkten voeren zelf ook gesprekken met leveranciers die samenwerken met plantages in Zuid-Europa. Wij willen volstrekte openheid over mogelijke betrokkenheid van leveranciers of toeleveranciers bij uitbuiting, zodat we – als die betrokkenheid er blijkt te zijn – zelf ook maatregelen kunnen nemen om misstanden te stoppen.
Wij verwerpen ten stelligste de suggestie dat prijzen in de supermarkt zouden leiden tot uitbuiting. Elke schakel in de keten bepaalt tegen welke prijs hij binnen de kaders van de wet kan leveren. Dat leidt uiteindelijk tot een prijs waartegen supermarkten bijvoorbeeld tomaten in blik kunnen inkopen. Als een ketenpartij zich door welke andere partij dan ook onder druk gezet voelt om tegen een lagere prijs te leveren dan nodig is om aan alle wet- en regelgeving te voldoen, moet hij simpelweg niet leveren. We benadrukken nogmaals dat er geen enkel excuus kan bestaan voor arbeidsmisstanden.
Uitbannen van misstanden vraagt blijvende gezamenlijke inspanning
Signalen zoals de Keuringsdienst van Waarde deze geeft, zijn heel treurig, maar het is goed dat misstanden aan het licht komen. Goede en veilige werkomstandigheden zijn belangrijk voor supermarkten. Supermarkten ondernemen direct actie bij mogelijke misstanden in hun eigen toeleveringsketen en dat blijven we doen. Door de overheid te vragen om handhaving en door zo goed mogelijk na te gaan of het in de eigen aanvoerketens goed gaat.
Net als de programmamakers van Keuringsdienst van Waarde willen wij arbeidsmisstanden uit onze keten verbannen. Dat kunnen supermarkten niet alleen. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen in de keten om alleen zaken te doen met partijen die zich aan wet- en regelgeving houden. En het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle partijen in het IMVO-convenant om te zorgen voor passende arbeidsomstandigheden. Partijen uit de voedselketen, overheden én vakbonden trekken daarin gezamenlijk op. Ook hier geldt namelijk: alleen samen kunnen we dit aan.
