Van al het voedsel dat supermarkten in Nederland aanbieden, wordt gemiddeld 98,3% verkocht. 1,7% van het voedsel, uitgedrukt in kilogrammen, komt niet bij de consument terecht. Dit laat onderzoek zien uitgevoerd door supermarkten, het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL), Wageningen Universiteit & Research (WUR) en het ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit onder de vlag van de stichting Samen Tegen Voedselverspilling (STV). Samen maken zij voor het eerst voedselverspilling cijfers inzichtelijk binnen de Nederlandse supermarktorganisaties. Hiermee lopen supermarkten voorop en is Nederland het eerste land in de wereld dat dit gedetailleerde inzicht heeft.
Aan deze zelfrapportage werkten vijf Nederlandse supermarktketens mee: Albert Heijn, Aldi, Jumbo, Lidl en PLUS. Samen beslaan zij ongeveer 77,5% van de Nederlandse markt. Dankzij dit onderzoek is er nu een beter en betrouwbaarder inzicht in de voedselverspilling bij supermarkten. De supermarktketens hebben op vrijwillige basis zelf gerapporteerd over hun voedselresten – en op basis van vertrouwelijkheid – gegevens verstrekt aan WUR. De WUR heeft de data-analyse en opschaling voor de totale Nederlandse markt uitgevoerd.
De 1,7% voedselverspilling binnen het supermarktkanaal bestaat uit vijf productcategorieën:
- Aardappels, groenten en fruit: 34,5%
- Brood, afbakbrood en banket: 31,5 %
- Zuivel, eieren, kant-en-klaar gekoelde producten: 13,3%
- Vers vlees en verse vis: 7,5%
- Overige verse producten en houdbare producten: 13,2%
Verspilling in vergelijking met verkoop
Om de impact van de verspilling weer te geven is het belangrijk om te kijken naar het aandeel verspild voedsel ten opzichte van de inkoopvolumes. Vergeleken met de inkoop is het aandeel voedselverspilling: brood, afbakbrood en banket 7,7%, vers vlees en verse vis 2,9%, aardappels, groenten en fruit 2,7%, zuivel, eieren en gekoelde kant-en-klaar producten 1,4%.
“Om gericht actie te kunnen ondernemen op het terugdringen van voedselverspilling is het bezitten van betrouwbare data cruciaal”, aldus Jennifer Muller van het CBL. “De uitkomsten van deze Zelfmonitor Voedselverspilling zijn dan ook zeer waardevol. Het is nu feitelijk onderbouwd op welke productcategorieën het beste actie kan worden ondernomen, waardoor we doelgericht werken aan de branche-brede doelstelling: 50% vermindering van voedselverspilling in 2030.”
Uniek in de wereld
“Met deze nulmeting en de daarop volgende jaarlijkse rapportage geeft de retail als eerste sector een transparant beeld over de voedselverspilling binnen de eigen bedrijven. Dit is uniek in de wereld”, stelt Toine Timmermans van STV. “De retail heeft nu zelf inzicht in de reststromen én kan de resultaten van acties beter monitoren om verspilling van voedsel verder terug te dringen. Hierdoor zal de bredere beweging om grondstoffen effectiever te benutten in de keten een versnelling krijgen, en zal de norm stapsgewijs worden verlaagd.”
Over Samen tegen Voedselverspilling
Samen Tegen Voedselverspilling (STV) richt zich op het voorkomen, verminderen en verwaarden van voedselverspilling in de gehele voedselketen. Binnen de stichting zetten organisaties, overheid en kennisinstellingen zich gezamenlijk in om verspilling tegen te gaan, door krachten te bundelen en te werken aan één gezamenlijk doel: Samen maken we van Nederland één van de eerste landen ter wereld die voedselverspilling met de helft weet te verminderen. En daarmee worden we koploper en een wereldvoorbeeld in het realiseren van de Sustainable Development Goals 12.3.
Deze 0-meting is een initiatief van CBL en onderdeel van de uitvoeringsagenda van stichting Samen Tegen Voedselverspilling. Het onderzoek is uitgevoerd door Wageningen Food & Biobased Research en gefinancierd door het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.